مختصری درباره اصول علمی فرهنگ فارسی تاجیکی

Authors

محمدجان شکوری بخارایی

استادیار

abstract

فرهنگ زبان تاجیکی که در دو جلد در سال ۱۹۶۹م در مسکو چاپ شد و در سال ۲۰۰۶م در تهران به نام فرهنگ فارسی تاجیکی به طبع رسید، براساس اصول تازۀ علمی ترتیب یافته است. در این فرهنگ کوشش شده است تا سنت های ملی لغت نامه نگاری از برخی جهات به درجۀ دستاوردهای علم جهانی عصر برده شود. راه و روش مؤلفان این فرهنگ را «سفارش اجتماعی زمان»، خواست های یک دورۀ مهم تاریخ تاجیکستان ورارود معیّن کرده است. در دهه های بیستم و سی ام قرن گذشته درپی تلاش پان ترکیست ها برای انکار موجودیت ملت تاجیک، مردم تاجیک کوشیدند با اتکا به خودآگاهی ملی با این نگرش مبارزه کنند. بسیاری از صفحه های فرهنگ زبان تاجیکی نیز به میدان همین مبارزه تبدیل یافته است. این فرهنگ اثبات کرد که زبان تاجیکی امروز بیشتر از هزار سال تاریخ دارد و از شعر رودکی آغاز شده است. یکی از اهداف ترتیب دهندگان این فرهنگ اثبات این حقیقت بود که آنچه ما امروز «زبان تاجیکی» می نامیم، همان زبان فارسی است و برای اثبات این مدعا نمایان آوردن جغرافیای تاریخی واژه یکی از اصول علمی قرار گرفت. هدف اصلی از تدوین این فرهنگ دست یابی خوانندۀ امروزی تاجیکی به اندوخته های عالی زبان و پیشگیری از دوری او از زبان مادری است. مجموع بررسی های انجام گرفته در این مقاله راجع به این فرهنگ و ضعف ها و قوّت های آن، این نتیجه را درپی داشته است که باوجود مشاهدۀ اندکی سهو و خطا در شرح و معنی داد کلمه ها و عبارت ها، فرهنگ زبان تاجیکی وظیفه های بزرگ تاریخی خود را موفقیت آمیز انجام داده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مختصری دربارة اصول علمی فرهنگ فارسی تاجیکی

فرهنگ زبان تاجیکی که در دو جلد در سال ۱۹۶۹م در مسکو چاپ شد و در سال ۲۰۰۶م در تهران به‌نام فرهنگ فارسی تاجیکی به‌طبع رسید، براساس اصول تازۀ علمی ترتیب یافته است. در این فرهنگ کوشش شده است تا سنت‌های ملی لغت‌نامه‌نگاری از برخی جهات به درجۀ دستاوردهای علم جهانی عصر برده شود. راه و روش مؤلفان این فرهنگ را «سفارش اجتماعی زمان»، خواست‌های یک دورۀ مهم تاریخ تاجیکستان ورارود ...

full text

مقایسة فارسی تاجیکی و فارسی ایران

 ‏مقاله حاضر با تکیه بر معناشناسی این موضوع را بررسی می کند که فارسی ایرانی و فارسی تاجیکی تا چه میزان به هم نزدیک یا از هم دور هستند. واژه های گمراه کننده یا فریبکار در دو زبان یا دو گونة یک زبان که به اصطلاح در زبان شناسی جدید به آن «دوستان غلط انداز» گفته می شود، موضوعی معنی شناختی است که نویسنده به اعتبار آن، تفاوت های أوگونأ زبان فارسی را شرح می دهد تا از این رهگذر نشان دهدکه تفاوت ها در ف...

full text

نخستین مکتب اصول جدید تاجیکی

از نخستین بنیان‌گذاران مکتب اصول جدید تاجیکی، عبدالقادر شکوری (1875-1943م) است. وی در آغاز در منزل خود به‌طرز اصول قدیم مکتب‌داری می‌کرد؛ اما به‌دلیل سختی و دشواری اصول تعلیم ‌و ‌تربیت قدیمی وآشنایی با روزنامۀ ترکی ترجمان و خواندن مقاله‌ای در این روزنامه دربارة مکتب اصول نو، به فکر تأسیس چنین مکتبی افتاد. وی همچنین از طریق مطبوعات آگاه شد که در استامبول مجله‌ای باعنوان تدریسات ابتد...

full text

مقایسة فارسی تاجیکی و فارسی ایران

 ‏مقاله حاضر با تکیه بر معناشناسی این موضوع را بررسی می کند که فارسی ایرانی و فارسی تاجیکی تا چه میزان به هم نزدیک یا از هم دور هستند. واژه های گمراه کننده یا فریبکار در دو زبان یا دو گونة یک زبان که به اصطلاح در زبان شناسی جدید به آن «دوستان غلط انداز» گفته می شود، موضوعی معنی شناختی است که نویسنده به اعتبار آن، تفاوت های أوگونأ زبان فارسی را شرح می دهد تا از این رهگذر نشان دهدکه تفاوت ها در ف...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
رودکی ( پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی )

جلد ۷، شماره ۱۲، صفحات ۸۵-۹۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023